Hirurško lečenje analne fisure

ŠTA JE ANALNA FISURA?

Analna fisura je mali rascep sluznice anusa (čmara). To je ranica  koja se nalazi odmah neposredno iznad linije čmara, najčešće na zadnjoj  strani analnog kanala. Zbog rascepa sluznice mišićno tkivo je direktno  izloženo uticaju spoljašnje sredine što dovodi do jakog bola i krvarenja  tokom i nakon pražnjenja. Fisura može nastati nakon porođaja, kao  posledica naprezanja ili kao posledica dugih epizoda proliva (dijareje)  ili opstipacije (zatvora). Analna fisura može nastati u bilo kojoj  životnoj dobi, ali se najčešće viđa kod beba i male dece. Najčešće  spontano zarasta nakon 4-6 nedelja, tako da njen nastanak uglavnom ne  predstavlja ozbiljan problem. Preparati koji omogućavaju omekšavanje  stolice i topikalni preparati protiv bolova mogu doprineti bržem procesu  zarastanja i smanjiti nelagodnost tokom i nakon pražnjenja. Ukoliko  nakon ovog tretmana ne dolazi do poboljšanja stanja može se primeniti  hirurško lečenje.

SIMPTOMI I ZNACI POSTOJANJA ANALNE FISURE

Simptomi i znaci su: bol tokom i/ili nekoliko sati nakon pražnjenja;  opstipacija (zatvor); sveža krv na stolici; sveža krv na toalet papiru;  vidljiv rascep sluznice anusa ili analnog kanala; osećaj svraba ili  peckanja oko anusa (čmara); nelagodnost tokom mokrenja; učestalo  mokrenje; nemogučnost mokrenja; neprijatan miris tokom pražnjenja.

KOJI SU UZROCI NASTANKA ANALNE FISURE?

• Analna fisura može nastati kao posledica povrede anusa ili analnog  kanala. Uzrok povrede može biti: hronični zastvor (opstipacija),  naprezanje tokom pražnjenja, naročito ako je stolica črvsta i/ili suva,  produžen proliv (dijareja), analni seks, rastezanje anusa i analnog  kanala, uvođenje stranog tela u anus.
• Drugi uzroci nastanka analne  fisure mogu biti: nepražnjenje creva tokom dugog vremenksog perioda,  uzak/spastičan (izrazito napet) analni sfinkter, prisustvo ožiljaka u  anorektalnom delu, Kronova bolest ili ulcerozni kolitis (inflamtorne  bolesti creva),rak anusa, leukemija, infekcije, smanjen dotok krvi do  anorektalne regije. Analna fisura često nastaje kod žena nakon porođaja  ili kod male dece.

KO JE U RIZIKU OD NASTANKA ANALNE FISURE?

• Zbog i dalje nejasnog razloga analne fisure se često javljaju kod  male dece. Kod oko 80% beba tokom prve godine života dolazi do nastanka  analne fisure. Starije osobe su takođe sklone nastanku rascepa sluznice  zbog smanjenog dotoka krvi u anorektalnu regiju. Tokom i nakon porođaja  žene su u riziku od nastanka anlne fisure zbog naprezanja.
• Ljudi  koji boluju od inflamatornih bolesti creva, kao što su Kronova bolest i  ulcerozni kolitis su u većem riziku od nastanka analne fisure. Upala  sluznice creva oko anusa dovodi do povećane sklonosti ka nastanku  analnih fisura kod ovih bolesnika. Ljudi koji se često naprežu tokom  pražnjenja i čija je stolica čvrsta su skloniji nastanku analne fisure.

KAKO SE LEČI ANALNA FISURA?

• Cilj lečenja analne fisure je smanjenje nelagodnosti i krvarenja  tokom i nakon pražnjenja smanjenjem pritiska u analnom kanalu  omekšavanjem stolice. Lečenje se započinje konzervativnim tretmanom koji  uključuje: sprečavanje opstipacije korišćenjem sredstava koji  omekšavaju stolicu, pojačan unos tečnosti, izbegavanje napitaka sa  kofeinom (zato što dovode do dehidratacije), namirnice bogate vlaknima,  tople kupke 10 do 20 minuta dnevno u cilju opuštanja (relaksacije)  analnog sfinktera, pažljivije čišćenje anogenitalne regije, sprečavanje  naprezanja i dugog sedenja na wc šolji, korišćenje vazelina u cilju  vlaženja anorektalne regije.
• Konzervativni tretman dovodi do  zalečenja analne fisure u 80-90% slučajeva nakon nekoliko nedelja do  nekoliko meseci. Kada konzervativni tretman ne dovede do poboljšanja  može se pokušati i sa: čepićima (supozitorijima), penom ili kremom sa  hidrokortizonom u cilju smanjenja upale; primena različitih krema ili  masti (na bazi topiklanih relaksanata ili topikalnih anestetik); krem  ili mast sa nitroglicerinom ili Ca blokatorom (u cilju opuštanja analnog  mičića i porasta protoka krvi u toj regiji). Primena injkcije sa  botulinskim toksinom tip A (Botox) direktno u analni sfinkter u cilju  privremene paralize analnog sfinktera, što dovodi do smanjenja bola i  ubrzavanja zarastanja rascepa.

KAKO SE IZVODI HIRURŠKO LEČENJE ANALNE FISURE?

• Pre odluke o potrebi za hirurškim lečenjem doktor će obaviti  pregled i određene testove na osnovu koijh može da zaključi zašto  konzervativni tretman nije bio uspešan.
• Hirurška intervencija  najčešće podrazumeva presecanje jednog dela unutrašnjeg analnog  sfinktera. Ovom metodom se smanjuju bol i spazam i olakšava zarastanje  rascepa. Presecanje unutrašnjeg analnog sfinktera nadalje onemogućava  kontrolu pražnjenja creva. Može postojati mogućnost da odmah nakon  operacije idete kući (po potrebi može biti potrebno da ostanete u  bolnici). Bol se smanjuje nakon nekoliko dana, a za kompletno zarastanje  rascepa potrebno je nekoliko nedelja.

DA LI MOŽE DA SE SPREČI RAZVOJ ANALNE FISURE?

• Kod dece možete sprečiti nastanak analne fisure tako što ćete  redovno menjati pelene i adekvatno tretirati analnu fisuru i sprečiti  nastanak opstipacije (ukoliko su ovo uzroci za nastanak analne fisure).
•  Kod odraslih je potrebno da se anorektalna regija održava suvom, da se  regija briše mekim i pamučnim sredstvima, izbegavajte korišćenje grubog i  mirisnog toaletnog papira.